بيردن-بيره گؤي شاققيلدادي، صحراني آميرانه بير سس بورودو:
- ائي بني-اينسان، آياق ساخلا!
اَلينده عصا، باشيندا چالما، چيينينده خورجون، اوزون اباسينين اتکلري يئلله نه-يئلله نه يول گئدن اينسان اؤولادي صحراني باشينا گؤتورن بو زهملي سسدن ديکسيندي. واهيمه ايچينده اطرافا بويلاندي و قوملو تپهلردن، هارداسا خيشيلدايان سيرکن کوللاريندان باشقا هئچ نه گؤرمهينده ديلينه کلمه ي-شهادت گتيريب يولونا داوام ائتمک ايستهدي. آما ايکيجه آدديم آتماميش زهملي سس يئنيدن صحراني باشينا گؤتوردو.
- سنه دئديم، آياق ساخلا!
او، بو دفعه عصاسيني، چيينيندهکي خورجونو کنارا آتيب ديزي اوسته يئره دؤشندي. آلنيني قوما سورتدو، سونرا ديز چؤکوب اَللريني گؤيه قالديردي.
- ائي يئري-گؤيو يارادان، من نه گوناه ايشلهميشم؟
- کيشي، آياغا دور.
اينسان اؤولادي بير آز ساکيتلشدي، آياغا قالخدي، اَليني سينهسينده چارپازلاييب قول کيمي داياندي.
- ائي بني-آدم، بو يول ايله دوز گئدرسن، يئددي صحرا، يئددي بلن(داغ دؤشونده تالا ویا چیلپاق یئر)، يئددي چاي کئچرسن. قاباغينا گوللو-چيچکلي، باغ-باغاتلي، آخار-باخارلي بير ديار چيخاجاق، اورادا دايانارسان. سني همين مملکته پئيغمبر تعيين ائديرم.
اينسان اوغلو تير-تير اسدي، ائشيتديکلرينه اينانا بيلمهدي. اونا ائله گلدي کي، آخشام اوستودور، بو کيمسهسيز صحرادا اونو قارا باسير. دوداقلاريني ترپهديب ديلينه کلمه ي-شهادت گتيرمک ايستهدي کي، شر قوووهلر باشيندان داغيلسين. ائله بو واخت يئنه همين زهملي سسي ائشيتدي:
- نييه دورموسان، يولا دوش، اوغورون خئييرلي اولسون…
کيشي تلهسيک عصاسيني گؤتوردو، خورجونونو چيينينه آلدي، واهيمه ايچينده، تئز-تئز دؤنوب گئري باخا-باخا، اته یي يئلله نه-يئلله نه يولا دوشدو. يئددي بلن آشدي، يئددي چاي آدلادي، يئددي صحرادان کئچدي، قيرخ گون-قيرخ گئجه آياق دؤيندن سونرا دئييلن يئره گليب چاتدي. نفسيني دريب بويلاندي. اوزاقدا سولغون ايشيق گؤردو. ايشيغا اوز توتدو. گليب بير دييرمانا چيخدي.
دييرمانچي باييردا اينسان هنيرتيسي دويوب قاپيني آچدي. باشيندا چالما، عصا، چيينينده خورجون، اوزون اباسينين اته یي يئلله نن ساچ-ساققال باسميش، درويشانه کيشيني گؤرنده باشا دوشدو کي، قارشيسيندا دايانان اينسان اوزون يول يورغونودور، آياق اوسته گوجله دايانير.
- يولون هايانادير، غريب قارداش؟
- ائله سيزين ديارا گلميشم. گئجه لهمهيه يئر وئررسنمي؟
- بويور، بويور، غريب قارداش، بو نه سؤزدور، قوناق آللاه قوناغيدير. غريب ايکي قات اَييليب قاپيدان ايچري کئچدي. آلاقارانليقدا، ائوين اورتاسيندا خئيلي داياندي. گؤزو قارانليغا آليشاندان سونرا گؤردو کي، ائوين پرنلري، کرديلري اوجاق هيسيندن قاپ قارا قارالميشدير. کونجده بالاجا بير تاخت وار، اوستونه نيمداش(نیسیتن کؤهنه) کيليم، ياماقلي موتککه، ميتيل يورغان-دؤشک آتيلميشدير. قارا آفتافا هيسلي بوخاريدا قاينايير. دييرمانچي اونون آلتينا دؤشکجه آتدي، موتککه گتيردي. قريب اباسيني چيخارديب آياغيني سويوندو. موتککهيه ديرسکلهنيب گرنشدي، سوموکلري شاققيلدادي. ايندي باشا دوشدو کي، يامان يورولموشدور. آياقلاري شيشيب و بوتون بدني گيزيلدهيير.
دَييرمانچي قوناقدان هئچ نه سوروشمادي. چاي گتيردي، سو گتيردي. اورتايا ياماقلي سوفره سالدي. اوستونه پئندير-چؤرک، سوزمه-قاتيق قويدو.
قوناق دوزسوز دَييرمان کؤمبهسيندن، پئندير-سوزمهدن ايشتاهلا يئدي. اوستوندن بير-ايکي جم(عدد) چاي ايچدي، اؤزونه گلدي. ائله بو واخت قاپي جيريلدادي. قيللي بوز بير ايت قاباق آياقلارينين اوستونده سورونه-سورونه ايچري کئچدي. دَييرمانچي دؤنوب اونا ترس-ترس باخاندا ايت زينگيلدهدي و قاپينين داليندا بوزوشوب يئريني راحاتلادي.
ياتمازدان اول قوناق باييرا چيخدي. گؤيون اوزو ترتميز ايدي. اولدوز اولدوزو چاغيريردي. هاوا ائله خوش، ائله آيدين ايدي کي، آدام نفس آلماقدان دويموردو. دَييرمانين يئک نسق(عینی جور سسله نن) تاققيلتيسي، سولارين شيريلتيسي، قاميشلارين خيشيلتيسي، گئجه بؤجکلرينين جيريلتيسي بير-بيرينه قاريشميشدي. هارادانسا آناديللر سسله شيردي. قوناق سينهسي دولوسو نفس آلدي. گرنشدي. ايچري، دييرمانين توزلو-اونلو هاواسينا قاييتماق ايسته مهدي. قرارا آلدي کي، ايچريدن پالاز، يورغان-دؤشک گتيرسين، ائله دامين اوستوند، آچيق هاوادا ياتسين. فيکريني دييرمانچييا سؤيلهدي، کيشي راضي اولمادي. "بو گئجه قار ياغاجاق، – دئدي، – ايچريده يات". قوناق گؤيده سايريشان اولدوزلاري، ايليق هاواني يادا سالدي، "بئله هاوادا قار ياغماز" ،– دئيه اعتيراض ائتمک ايستهدي، آنجاق دينمهدي. ساکيتجه تاختا ياخينلاشيب پالتاريني سويوندو، دييرمانچينين ميتيل يورغان-دؤشه یينين آراسينا گيردي. ياتمازدان اول دئدي: "من يورغونام، ياتيب يوخويا قالارام، ايلکيندي(ویا ایکیندی: گونون اورتا ایله آخشام آراسینداکی ایکینجی یاریسی) چاغي مني اويات کي، سحر نامازيني واختيندا قيلا بيليم". دييرمانچي باشيني ترپتدي. قوناق يئرين ايچينده ديرسکلندي.
- نييه سوروشمورسان، کيمم، هارا گئديرم؟
- قوناقدان سؤز سوروشمازلار. لازيم اولسا، اؤزو دئير.
- ائله ايسه قوي دئييم: خوداوندي-عالم مني سيزين مملکته پئيغمبر گؤندريب.
دييرمانچي گولومسه مک، بو غريبه قوناغين سؤزلرينه اينانماماق ايستهدي. آما بيردن "ائي ديلي-قافيل، اؤزونو ساخلا" – دئييب سوسدو.
قوناق درحال يوخويا گئتدي. دييرمانچي ايسه يئرينين ايچينده خئيلي ائشه لندي. ائو صاحيبي سحر تئزدن قوناغي قالديردي. قوناق دستماز آلدي، نامازيني قيلدي و اباسيني چيينينه ساليب باييرا چيخدي. گؤزلرينه اينانمادي. هر يئري قار باسميشدي. يوللار، جيغيرلار ايتميش، سولار سير-سيرا بوز باغلاميشدي. قار آدامين ديزينه چيخيردي. دينمز-سؤيلهمز گئري قاييتدي. گؤزلريني دييرمانچينين اوزونه زيللهدي:
- بو سيردن مني آگاه ائله، ائي آللاهين بندهسي. بورادا مسجيد، موذن يوخدور، آما مني دوز واختيندا قالديردين، نامازيمي قيلديم. گئجه گؤيون اوزونده اولدوز اولدوزو چاغيريردي. سن دئدين :"قار ياغاجاق". سؤزون دوز چيخدي.
سن بونلاري هاردان بيليرسن؟
دييرمانچي گولومسوندو:
- بورادا ائله بير سيرر يوخدور. آخشام فيکير وئردينمي، ايت سورونه-سورونه ايچري گيردي. اوندا بيلديم کي، گئجه قار ياغاجاق. سحر دامين اوستونده اولاشان چاققاللارين سسيني ائشيتدينمي؟
- ائشيتديم.
- باخ سحر-سحر چاققاللار دامين اوستونده اولاشاندا بيليرم کي، نامازين واختيدير.
قوناق باشيني آشاغي ساليب خئيلي فيکره گئتدي. سونرا ساکيتجه پالتاريني گئييندي، خورجونو چيينين، اساسيني الينه آلدي. دييرماندان چيخيب گلديیي يوللا گئري قاييتماغا باشلادي. دييرمانچي يويوروب اونون يولونو کسدي:
- آي پئيغمبر، جددينه قوربان اولوم، هارا گئديرسن؟
قوناق کؤکسونو اؤتوردو:
- بير اؤلکهده کي، موذين چاققال اولا، مونجّيم ده بوز کؤپک، من بئله مملکتده پئيغمبرليک ائلهيه بيلمه رم.
1985
بیرلیک-مئدیا طرفیندن کؤچورولدو